Evden Çalışmak

Evden Çalışmak: Hayal mi? Mücadele mi?

Yazan: Bir kadın, bir anne, bir çalışan…

Evden çalışmak…

Kulağa ne kadar tatlı geliyor değil mi? Sabah pijamalarla kahve eşliğinde işe başlamak, arada ev işleriyle ilgilenmek, çocuklarla vakit geçirmek. Sanki hem iş hem ev hayatını tek bir potada eritmek mümkünmüş gibi.

Peki ya gerçek? Gerçek bambaşka.

Sabahın İlk Işığında Başlayan Maraton

Saat daha 6.30, alarm çalmadan gözlerim açılıyor. Bir yandan kahvaltı hazırlığı, bir yandan çocukların okul telaşı. Derken bulaşık, çamaşır… Saat 9 olduğunda nihayet bilgisayarın başına oturuyorum ama internet gidip geliyor, çocuk “anneee” diye sesleniyor, o sırada telefonum çalıyor: “Toplantıya katılır mısın?” Saç baş dağınık, gözler hâlâ uykulu, ama kamera açmak zorundasın.

Toplantıdan çıkınca e-postalar bekliyor, dosyalar yetişecek. Tam odaklanmışken çamaşır makinesi bitiyor, yemek taşmak üzere. 

Evden çalışmak mı dediniz? Koşturmaca bitmiyor ki…

İki İş Tek Bedende

Ofiste çalışırken en azından iş ve ev net bir şekilde ayrılır, ama evden çalışırken iki iş de aynı çatı altında ve aynı bedende. Bir yandan sunum hazırlayıp bir yandan çorba karıştırıyorsun, çocuğa ödev yaptırırken aklın ertesi günkü raporda. Günün sonunda hem evini hem işini yetiştirmiş oluyorsun, ama kendine hiç zaman kalmıyor.

En kötüsü, tüm bu emek çoğu zaman görünmüyor, çünkü evdesin ya… “Zaten oturuyorsun” sanıyorlar.

Oysa o pijamalarla üç saatlik sunum yaptığını, gece yarısı dosya yetiştirdiğini kimse bilmiyor.

Kapitalizmin Sevdiği Esneklik

Bir de işin ekonomik boyutu var. Evden çalışma, patronların pek işine geliyor:

-Ofis kirası yok, yemek ücreti yok, yol masrafı yok.

-Çalışan kendi sandalyesini, kendi internetini kullanıyor.

-Mesai kavramı esnek (!) olunca gece yarısı bile iş verilebiliyor.

Kadın çalışanlar için bu durum daha da ağır. Çünkü işin yanı sıra ev işleri, çocuk bakımı, aile sorumlulukları da kadının omuzlarında. Yani kapitalizm, kadınların bu “çifte mesai” düzeninden kârlı çıkıyor.

Artık Daha Netim

Ben artık ne istediğimi çok iyi biliyorum. Emeğimin görünmez olmasına razı değilim. Sadece “çok iyi idare ediyor” denmesini değil, hakkım olan değeri görmek istiyorum.

Çalışıyorsam karşılığını alacağım. Evdeysem yükün tamamı bana yıkılmayacak. Hem işte hem evde bütün sorumluluk bana aitmiş gibi davranılmayacak.

Bu sistem kadınlarla birlikte kurulmalı. Artık “idare etmek” değil, eşitlik istiyorum. İyi niyet değil, adalet istiyorum. Sırtımı sıvazlayan değil, yükümü paylaşan insanlarla yol yürümek istiyorum.

Ve biliyorum; Bu düzen böyle gitmeyecek. Çünkü biz sustukça değil, konuştukça güçleniyoruz. Ve artık kimse bizi görmezden gelemeyecek.

Peki Ya Çözüm?

Erkek egemen sistemin kadınlara yüklediği ama aynı zamanda görünmez ve değersiz kıldığı bu emeği ortaya çıkarmak gerekiyor. Evden çalışmanın kadınlar için gerçekten rahatlatıcı olabilmesi için öncelikle ev içindeki yükün kadınların sorumluluğundan çıkarılması gerekiyor, birlikte yaşayan çiftlerin bunu özellikle ele alması gerekiyor, emeğimizin önce hayat arkadaşımız tarafından sonra da tüm toplum tarafından görülmesi gerekiyor. Ev içi emeğin toplumsallaşması, bu işlerin kadının doğal işi olarak görülmemesi gerekir. Bu konuyu daha çok gündem edip daha çok tartışmalıyız.